Welke (levens)overtuiging wil Zinvol Om Tafel mij (stiekem) opdringen?

We hebben gemerkt dat er bij sommigen een soort wantrouwen is ontstaan bij zingevingsprojecten, omdat men de ervaring heeft dat zulke projecten linksom of rechtsom een overtuiging willen overdragen. Daarom benadrukken we dat Zinvol Om Tafel niet verbonden is aan een bepaalde levensovertuiging. Onze activiteiten zijn geen fuik. Hoewel één van de initiators predikant is en het initiatief uit christelijke bewogenheid is ontstaan, is Zinvol Om Tafel geen christelijke stichting. Vanzelfsprekend hebben alle vrijwilligers die zich inzetten voor Zinvol Om Tafel zelf ook een overtuiging. Dat kunnen heel verschillende overtuigingen zijn. Maar het is niet de bedoeling en niet toegestaan dat zij hun eigen overtuiging tijdens de zinvolle diners proberen over te dragen op deelnemers. Je kunt dit nalezen op de pagina met informatie over het starten van een locatie. Daar staat bij één van onze identity markers: Deelnemers blijven tijdens een zinvol diner gevrijwaard van de overtuiging van de organiserende partij en kunnen zoveel mogelijk ongestoord hun eigen gesprek voeren.

Zinvolle diners kunnen wel gehouden worden in gebouwen van organisaties die een bepaalde overtuiging uitdragen (bijvoorbeeld een humanistisch / christelijk/ islamitisch / etc buurtcentrum). Het gebouw of de ruimte mag echter geen invloed hebben op de inhoud van het programma.

Ook als aan het begin van een zinvol diner een moment stilte in acht genomen wordt, is het aan iedereen zelf om die stilte op persoonlijke manier te gebruiken.

Wat maakt een zinvol diner van Zinvol Om Tafel anders dan andere maaltijdprojecten zoals een buurtdiner, alphacursus, marriage course, etc.?

Verschillende projecten maken gebruik van een maaltijd. Die maaltijd is niet het doel, maar een middel. Dat is bij de zinvolle diners niet anders. Het is geen maaltijdproject, maar veel meer een relatie- of zingevingsproject. Het verschil met andere projecten zit in de doelen of doelgroepen.

      • Zinvol Om Tafel richt zich op het verdiepen van bestaande relaties, terwijl andere projecten als doel kunnen hebben dat je nieuwe contacten legt.
      • Twee personen nemen samen deel en de gesprekken zijn één-op-één met de persoon waarmee je deelneemt. Niemand mengt zich in dat gesprek (ook de organisatie niet). Een zinvol diner is dus geen groepsactiviteit.
      • Bij de zinvolle diners wordt geprobeerd het gesprek over zingeving te stimuleren en te faciliteren. Daarbij wordt geen overtuiging van de organisatie ingebracht, maar ontvangen gasten tools om met de ander in gesprek te gaan over hun eigen overtuigingen.
      • Een zinvol diner is één avond en geen meerdaags traject. Deelnemers kunnen vaker met elkaar of met een ander aan een zinvol diner deelnemen, maar de activiteit zelf duurt niet langer dan één avond.
      • Vele doelgroepen zijn geschikt om deel te nemen. Zinvolle diners hebben bewezen geschikt te zijn voor buurtbewoners, echtparen, klasgenoten, collega’s, ouderen, studenten, zoekers, tieners, familie, gemeenteleden, vrienden, (vage) kennissen, etc., etc.

 

Zingeving… dat klinkt erg zwaar. Is zo’n zinvol diner niet heel beladen?

Dat praten over zingeving zo zwaar en beladen aanvoelt, is precies de aanleiding geweest voor het organiseren van zinvolle diners. We willen graag laten ervaren dat zo’n gesprek veel vaker dan gedacht mogelijk is en niet zwaar en beladen hoeft te zijn, maar juist verbindend en verdiepend is. Het is moeilijk een relatie te verdiepen als niet over zingeving of zinvol leven gesproken kan worden. Waar leef je voor? Wat als dit leven ophoudt? In 2022 startte SIRE een campagne ‘De dood. Praat erover, niet eroverheen’. Wij hebben ons afgevraagd waarom een gesprek over zingeving voor velen beladen aanvoelt en waarom het niet gevoerd wordt. Het ontbreekt nog wel eens aan de rust, de tijd of de juiste setting voor zo’n gesprek. Er lijkt ook sprake te zijn van een bepaalde schroom en verlegenheid. Zingeving is iets heel persoonlijks. Een andere genoemde oorzaak waarom het gesprek over zingeving gemeden wordt, is de angst dat de relatie verslechterd als dit onderwerp ter sprake gebracht zou worden. Je kan bang zijn voor veroordeling als de meningen verschillen of bang zijn de ander te kwetsen. Een gesprek wordt ook beladen als je het gevoel hebt dat de ander je tijdens zo’n gesprek wil gaan overtuigen of dat je zelf de ander moet overtuigen.

We hebben gezocht naar een concept en setting waarbij deelnemers de rust en tijd nemen voor elkaar zonder een verwijtende en overtuigende sfeer.  De zinvolle diners zijn juist ontwikkeld om de beladenheid van een gesprek over zingeving te verminderen. De reacties van de deelnemers laten zien dat de diners effectief zijn. Deelnemers merken achteraf nog wel eens op dat de diners vrijblijvender en veel minder beladen zijn dat ze vooraf hadden verwacht. Als je denkt dat zinvolle diners beladen zijn, kan dat je belemmeren om mee te doen. Maar die gedachte verdwijnt vaak pas nadat je mee gedaan hebt. We hopen dat deelnemers hun ervaring gaan delen.

 

Is zo’n zinvol diner wel effectief? Wat zijn de ervaringen?

Bij deze vraag laten we het liefst een aantal deelnemers zelf aan het woord.

      • Een gast (16 jaar) die met vriendin meedeed: Ik vond het spannend, want ik wist niet goed wat ik kon verwachten. Deze avond is heel waardevol. Je bent op elkaar gericht en je krijgt hele mooie gesprekken. Goed georganiseerd!
      • Een echtpaar: Wat een fijne manier om nader tot elkaar te komen. Onder het genot van een heerlijke maaltijd en doormiddel van levensvragen ongedwongen in gesprek te zijn.
      • Vrienden: Met ‘open blik’ de avond ingestapt! Leuk concept! Fijne avond gehad met aandacht voor elkaar en vragen besproken die we anders misschien niet besproken zouden hebben door de ‘drukte’ van de dag.
      • Vriendinnen: We dachten elkaar aardig te kennen, en eigenlijk is dat ook zo – en toch. Wat een prachtig diepgaand en wezenlijk contact komt er met de  handvatten op gang.
      • Jong stel: Hele fijne avond gehad. Vrijblijvend, maar ook diepgaand op een prettige en ontspannen manier. Complimenten!
      • Een buurvrouw: Het was een bijzondere avond. Lekker gegeten en gesproken met mijn 86-jarige buurvrouw. Zeer waardevol!
      • Vriendinnen: Wat een tof concept dit, omdat je heel bewust een avond stil staat bij belangrijke dingen in dit mooie leven samen! In combinatie met heerlijk eten. Waardevolle avond!’ ‘Super mooie avond: gelachen, mooi gesprek gehad, heel waardevol! Verdiept onze vriendschap – die we overigens al 30 jaren hebben!’
      • Vader: Tot mijn spijt staan mijn zoon en ik verschillend in het leven. Maar de winst is dat we er sinds het diner wel over kunnen praten.
      • Dochter: Ik wilde zeggen dat we een fijne avond hebben gehad. We hebben elkaar vragen gesteld die we elkaar normaal niet zouden stellen. En wat me verraste was dat m’n moeder toch meer van me wist dan ik dacht. Dank je wel dat je ons hiermee bekend hebt gemaakt.

 

Waarom zou ik met iemand naar een zinvol diner gaan, terwijl ik ook ergens anders met diegene over zingeving kan praten? 

Je hebt geen zinvol diner van Zinvol Om Tafel nodig om met elkaar over zingeving te praten. Waarom zou je dan toch naar een zinvol diner gaan? Die vraag kun je ook omkeren. Als je elders met elkaar over zingeving kunt praten waarom zou je dan niet naar een zinvol diner gaan? Waarom kan dat gesprek elders wel en niet bij een zinvol diner?

We willen een paar misverstanden wegnemen:

      • je hoeft geen ‘probleem’ te hebben om deel te nemen aan zinvolle diners.
      • de organisatie bepaalt niet wat je gaat bespreken. Je hebt zelf de regie. De tools helpen om zelf een verbindend gesprek te voeren.

De overeenkomsten met elders uit eten gaan:

      • je bent met z’n tweeën en je hebt één-op-één een gesprek met elkaar waar niemand anders zich in mengt.
      • je hebt niets te maken met andere tafels waaraan gasten zitten.
      • je krijgt een diner geserveerd

De verschillen:

      • bij een zinvol diner is vooraf duidelijk dat beiden de relatie zoveel waard vinden dat je interesse hebt in de visie van de ander en bereid bent naar elkaar te luisteren en met elkaar te praten over zingeving.
      • bij de gangen van een zinvol diner worden gesprekssuggesties meegeserveerd waar deelnemers gebruik van maken. Bij het hoofdgerecht worden bijvoorbeeld twee soorten gesprekskaarten uitgedeeld met vragen: relatie-kaarten en zingevings-kaarten. Het idee is dat beiden één relatie-kaart en twee of drie zingevings-kaarten uitkiezen waar volgens hem of haar waardevolle vragen op staan die hij / zij graag eens met de ander wil bespreken. Welke kaarten deelnemers wel of niet gebruiken, is aan hen.
      • elders zul je zelf het gesprek over zingeving moeten starten en onderwerpen ter tafel moeten brengen. Tijdens een zinvol diner liggen de onderwerpen al op tafel en kun je er samen voor kiezen wat je wel of niet laat rusten.

 

Waarom is een zinvol diner één-op-één?

De diners zijn diners voor twee personen. Deelnemers worden direct naar hun eigen tafel gebracht. Net als in een restaurant meestal gebruikelijk en gewenst is, bemoeien gasten zich niet met gesprekken aan andere tafels. De tafels zijn duidelijk van elkaar gescheiden en rustige achtergrondmuziek verhindert het door elkaar lopen van de verschillende gesprekken die in de ruimte gevoerd worden. De intieme setting van twee personen creëert veiligheid om overtuigingen te delen. Op deze wijze waarborgen we dat er echt een gesprek plaatsvindt tussen die twee en wordt groepsdruk zoveel mogelijk gemeden.

Paul van Lange, hoogleraar sociale psychologie, benadrukt dat je in een gesprek tussen twee mensen al snel een goede relatie hebt waarin vertrouwen doorklinkt en je precies weet wat je aan elkaar hebt. “Je kunt beter positieve gevoelens delen, en veel meer nog lachen dan in een groep. Mensen voelen zich minder snel onveilig en in een hoek gedrukt.” “In een groep kun je gemarginaliseerd worden, buitengesloten. Een-op-een is dat heel moeilijk, want als je het oneens bent, dan ben je geen van beiden een meerderheid.” (Trouw, 21 december 2021).

Wij hebben ervaren dat het inzetten op de relatie van deze twee depolariserend werkt en doorwerkt. De bredere groep / de samenleving wordt uiteindelijk bereikt doordat telkens twee personen tools ontvangen en ervaren dat een verbindend gesprek over zingeving mogelijk is. Zij nemen deze ervaring mee in hun andere relaties. Een groot deel van de gasten komt overigens terug met iemand anders.